Manetka do zmiany biegów w rowerze działa podobnie jak dźwignia zmiany biegów w samochodzie – pozwala sterować przełożeniami w układzie napędowym. To przekłada się na sposób pracy całego napędu: umożliwia łatwiejsze podjeżdżanie pod górę albo rozwinięcie większej prędkości na płaskim terenie. Rowerzysta decyduje o zmianie biegu w zależności od sytuacji na trasie i swoich potrzeb. Manetki rowerowe są intensywnie eksploatowane, dlatego z czasem mogą się zużyć, ulec awarii lub uszkodzeniu, np. przy wywrotce. Czasem konieczna jest ich wymiana – bo bez możliwości regulacji przełożeń trudno mówić o wygodnej jeździe. Jak wygląda taki serwis i czy zawsze trzeba korzystać z pomocy specjalisty? Podpowiadamy!
Wymiana manetek w rowerze – samodzielnie czy w serwisie?
Wymiana manetek w rowerze nie jest trudna, ale wymaga podstawowej wiedzy o budowie napędu rowerowego i umiejętności majsterkowania oraz cierpliwości i dokładności. Wiele zależy też od tego, czy wymieniamy same manetki, czy także linki i pancerze (a to warto przy tej okazji zrobić, jeśli rowerem jeździsz dużo lub długo). W przypadku kiedy pancerz linki prowadzony jest we wnętrzu ramy sprawa jest nieco trudniejsza. Zawsze warto pomyśleć o serwisie rowerowym – za wymianę manetki, linki i pancerzy zapłacisz przeciętnie do 150 złotych (cennik z 2024 r.), a po prostu oddasz i po chwili odbierzesz rower: szybko, wygodnie, bez nerwów.
Oczywiście – samodzielna wymiana manetki może być świetnym doświadczeniem i oszczędzić pieniądze. Jeśli lubisz popracować przy swoim rowerze lub choć trochę majsterkujesz – warto spróbować. Zwłaszcza że czeka Cię bezcenna nagroda: satysfakcja.
Jak wymienić manetki rowerowe?
Przygotuj się dobrze – zadbaj o w miarę czyste i suche miejsce pracy i skompletuj pod ręką wszystko, co niezbędne. Potrzebujesz:
- nowej manetki rowerowej kompatybilnej z napędem,
- nowej linki i pancerzy (jeśli chcesz je przy okazji wymienić),
- kluczy imbusowych,
- śrubokrętów,
- smaru rowerowego.
Stojak serwisowy nieco ułatwi życie, ale nie jest w tym przypadku niezbędny. Gdy już przygotujesz rower, zrzuć łańcuch na najmniejsze możliwe zębatki (korby i kasety), a na manetce ustaw bieg „1”.
Demontaż starych manetek
Ściągnij końcowe korki kierownicy i chwyty. Jeśli masz gripy gumowe, może się zdarzyć, że ani drgną. Wtedy spróbuj poluzować klamkę lub manetkę i za jej pomocą „przepchać” rączkę. Inny sposób to wstrzyknięcie pod grip wody z kilkoma kroplami płynu do mycia naczyń (potrzebna strzykawka z cienką igłą) lub wprowadzenie pod chwyt sprężonego powietrza co nie jest łatwe w warunkach domowych. Niektórzy polecają WD-40 czy lakier do włosów, ale może się to skończyć tym, że rączka po ponownym montażu będzie się obracać.
Odkręć, poluzuj i zdejmij klamkę hamulca oraz manetkę i wyciągnij z niej linkę. Jeśli klamka hamulca blokuje manetkę, jest zamontowana jako pierwsza, musisz ją ściągnąć. Dalej odkręcasz manetkę (zwykle imbusem nr 4 lub 5) i zsuwasz ją z kierownicy. Jeśli nie wymieniasz linki i pancerzy, wystarczy, że wysuniesz linkę. W wielu manetkach da się to zrobić przez zdjęcie plastikowej śruby zaślepiającej, zrzucenie przełożeń na pierwszy bieg i „wypchnięcie” linki lub poluzowanie śruby, która przytrzymuje przewód. W innym przypadku manetkę trzeba zwykle rozkręcić. Wyciągnij linkę i zdemontuj pancerze – jeśli zamierzasz je wymienić, a warto to zrobić co około 2000 przejechanych kilometrów. Więc jeśli masz już rower długo albo jeździsz dużo w trudnych warunkach, wymiana manetek jest idealną do tego okazją. Wówczas wystarczy poluzować śrubę mocująca linkę do przerzutki i przeciągnąć ją przez manetkę, a następnie usunąć pancerze z ramy.
Montaż nowych manetek
Zamontuj nowe manetki i klamki hamulcowe (lub klamkomanetki, jeśli są zintegrowane), następnie podłącz do nich linki. Pamiętaj o kolejności – czyli najpierw manetka, później hamulec, a na końcu chwyt kierownicy (rączka), ale z chwytem warto wstrzymać się do testów. Analogicznie jak przy demontażu, umieszczasz w manetce linkę, naciągasz ją i przykręcasz. A jeśli wymieniasz także pancerze, przeprowadzasz linkę przez manetkę i nowe kable pancerzy do przerzutki, gdzie ją mocujesz i docinasz. Jeśli pancerz zawiera wkładkę teflonową, nie ma potrzeby smarowania linki. Sprawdź, czy manetki działają poprawnie i są dobrze zamocowane. Manetki muszą być pewnie zamontowane, tak żeby się nie obracały na kierownicy. Warto od razu sprawdzić wszystkie biegi – kręcisz pedałami i po kolei wrzucasz każdy z nich. W trakcie testu może się okazać, że przełożeniom brakuje płynności. Wówczas najczęściej trzeba też wyregulować przerzutki: to zadanie polega na stopniowym wkręcaniu lub wykręcaniu śruby baryłkowej przy przerzutce, lub manetce aż do chwili, gdy uzyskasz płynną i cichą pracę. I gotowe – pozostaje wybrać się na przejażdżkę.
Kiedy wymienić manetkę przerzutki?
Manetki zdecydowanie nie są najczęściej wymienianymi częściami rowerowymi. Jeśli są stosunkowo nowe i działają prawidłowo, zwykle nie ma takiej potrzeby. Najczęściej na wymianę trzeba zdecydować się, gdy manetka działa wadliwie w związku z jakimś uszkodzeniem, do którego doszło podczas upadku roweru. Innym powodem serwisu jest zacinanie i blokowanie się manetki. Zwykle świadczy o tym, że wewnątrz nagromadziły się zanieczyszczenia i rdza. Wtedy można pokusić się o oczyszczenie i regenerację części, ale z reguły to się po prostu nie opłaca. Wreszcie manetki rowerowe wpływają również na efektywność i komfort jazdy, więc może pora postawić na nowy, lepszy model?
Jak wybrać dobre manetki do roweru?
To temat na osobny poradnik, ale w praktyce najważniejsze są trzy kwestie. Pierwsza to dobór manetki do liczby przełożeń (np. manetka przerzutki na 2 biegi z przodu i 9 z tyłu). Druga praktyczna sprawa to rodzaj manetki: dźwigniowa, klamkomanetka szosowa lub obrotowa (grip shift). Wiele zależy od preferencji, obrotowe mają tę zaletę, że nie trzeba odrywać ręki od kierownicy. Jest też mniejsza szansa na to, że uszkodzą się podczas upadku – niestety w przypadku wystającej dźwigni (cyngla) tak się czasem zdarza. Ważna jest także jakość, na którą zwykle przekłada się marka. Do najlepiej ocenianych należą manetki SRAM i Shimano. W niektórych przypadkach można łączyć części napędu różnych producentów (np. manetka Shimano do przerzutek SRAM) – jednak jeśli to możliwe, najlepiej pozostać w obrębie jednego systemu.
Powodzenia i szerokiej drogi!
Aby nie przegapić najciekawszych artykułów kliknij obserwuj speedwaynews.pl na Google News
Obserwuj nas!